نشانه های جوغن در کوه و روش‌ تشخیص آن

جوغن ها یکی از رایج ترین و مرموزترین نشانه هایی هستند که کاوشگران در مسیر دفینه یابی و باستان شناسی با آن مواجه می شوند. این آثار حکاکی شده بر روی سنگ ها در مکان های کوهستانی و صعب العبور، قرن های پیش به دست انسان ها ساخته شده اند که هدف مشخصی از ساخت آن ها داشته اند.

جوغن ها در نگاه اول تنها شیار یا حفره هایی ساده به نظر می رسند، اما در دل خود مفاهیم و نشانه هایی عمیق و دقیق را پنهان کرده اند. در این مقاله قصد داریم به صورت مفصل به انوع نشانه های جوغن در کوه بپردازیم و سپس روش های علمی و عملی روش شناسایی آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

اما اگر می خواهید بدانید جوغن چیست و چه ارتباطی با نشانه های گنج و زیر خاکی دارد بهتر است ابتدا مقاله “ جوغن چیست ” را مطالعه کنید.

نشانه های جوغن در کوه

بررسی شکل، عمق، موقعیت و ترکیب جوغن ها می تواند سرنخ هایی مهم از محل دفینه، مسیر عبور یا نشانه گذاری های آیینی ارائه دهد. تحلیل دقیق این نشانه ها نیازمند شناخت بافت طبیعی کوه و ارتباط آن با الگوی حکاکی است. در ادامه به انواع نشانه های جوغن در کوه اشاره می کنیم:

جوغن گرد در سطح صاف یا متمایل

یکی از شایع ترین انواع نشانه های جوغن در کوه، جوغن های گردی هستند که به صورت حفره هایی با عمق و قطر مشخصی در دل سنگ کنده کاری شده اند. این نوع جوغن ها معمولاً نشانه ای از وجود دفینه در زیر یا اطراف همان سنگ در عمق کم هستند.

گاهی اوقات وجود یک یا چند جوغن گرد کنار هم، به مسیر یا عمق دفینه اشاره می کند که جوغن ها اغلب در بالای صخره ها و یا لبه های پرتگاه دیده می شوند.

تعداد جوغن ها، ترتیب قرارگیری و اختلاف عمق میان آن ها، همگی اطلاعاتی در مورد محل گنج یا دفینه در اختیار باستان شناسان قرار می دهند.

جوغن مربعی یا مستطیلی

جوغن های مربعی نسبت به جوغن های گرد کمیاب تر هستند اما از ارزش بیشتری برخوردار هستند. این نوع نشانه های جوغن در کوه معمولاً یا مفهوم حکومتی، نظامی دارند یعنی به دفینه های سنگین یا اشیاء ارزشمند حکومت ها اشاره دارند و یا نشانه ای از قبر و دخمه هستند.

این نوع جوغن ها اغلب در دیواره های صاف کوه ها، یا بر روی صفحه های بزرگ و مستحکم قابل مشاهده هستند که نشان دهنده عمق بیشتر دفینه را دارند. در فرهنگ دفینه یابی، جوغن مستطیلی نماد تابوت یا سردابه نیز است.

جوغن بیضی یا تخم مرغی

جوغن های بیضی شکل و یا تخم مرغی نیز در دسته نشانه های هدفمند و یا نشانه جایگاهی خاص با اهمیت فرهنگی، مذهبی هستند. این نوع جوغن در اغلب موارد به محل دفینه ای که در ارتفاع یا شیب خاصی قرار دارند اشاره دارد و ممکن است کاوشگر را به مسیر قار یا محراب سنگی هدایت می کند.

معمولاً کنار این جوغن ها، علائمی همچون پله، رد پای حک شده یا نشانه حیوانات مانند مار یا لاک پشت نیز دیده می شود.

جوغن پلکانی یا همان پله ای

در برخی از نقاط موهستانی، جوغن هایی با ساختار پلکانی یا همان پله ای دیده می شوند که از بالا به پایین عمق می گیرند. این نوع نشانه ها معمولاً به مکان هایی در عمق کوه یا داخل غار ها اشاره دارند. این نشانه های جوغن در کوه به نوعی نشان دهنده مسیر طی  شده به سمت محل دفینه هستند.

جوغن های دوتایی یا چندتایی منظم

زمانی که دو یا چند جوغن به صورت دو قلو، سه قلو و … در کنار هم به صورت ردیفی یا هندسی چیده شده اند، باید به ارتباط آن ها با موقعیت جغرافیایی دقت کرد. جوغن های دوبل معمولاً نشانه ای از دفینه خانوادگی دارند و ئقتی پنج جوغن در یک خط قرار می گیرند می تواند مسیر را را با زاویه مشخص نشان دهند و نشانه ای از موقعیت های خاص در منطقه و گاهی به عنوان کد مکانی عمل کنند.

همچنین بخوانید : نشانه های گنج در کوهستان

روش های شناسایی نشانه های جوغن در کوه

از آن جایی که جوغن ها معمولاً بر سطح سنگ های ثابت، پرتگاه ها یا صخره های خاص حک می شوند، بهره گیری از روش های سیستماتیک و تجهیزات مناسب می تواند به کشف دقیق تر و تفسیر درست این نشانه ها کمک کند. برخی از روش های کاربردی برای شناسایی نشانه های جوغن در کوه عبارتند از:

مطالعات میدانی و شناخت بافت جغرافیایی

اولین و مهم ترین گام در شناسایی نشانه های جوغن در کوه، آشنایی کامل با منطقه کوهستانی است. بدون داشتن دانش کافی از بافت جغرافیایی و زمین شناسی منطقه، تحلیل جوغن ها ممکن است با خطا رو به رو شود. سنگ های رسوبی، آذرین یا دگرگونی، همگی واکنش های متفاوتی نسبت به حکاکی دارند.

برای مثال جوغن هایی که روی سنگ های سخت و آذرین ایجاد شده اند، از ارزش بالاتری برخوردار هستند.

استفاده از دستگاه فلزیاب برای اطراف نشانه های جوغن در کوه

دستگاه های فلزیاب حرفه ای مانند فلزیاب های پالسی یا تصویری می توانند در تایید صحت یک جوغن بسیار مؤثر باشند. زمانی که یک جوغن مشکوک پیدا می شود، با استفاده از فلزیاب ها در محیط اطراف جوغن می تواند اطلاعات دقیق از وجود فلزات در عمق های مختلف ارائه دهد. همچنین فلزیاب های تصویری قادر به اسکن لایه های زیر زمین هستند و امکان شناسایی حفره یا فضای خالی در زیر جوغن را فراهم می کند.

استفاده از دانش باستان شناسی

مطالعه متون تاریخی، نسخه های گنج و اطلاعات باقی مانده از دوره های پیشین در مورد دفینه ها می تواند در تحلیل بهتر نشانه های جوغن در کوه کمک کند. در بسیاری از این منابع، مشخصات جوغن ها و موقعیت های دقیق آن ها ثبت شده اند که می تواند به عنوان راهنما برای باستان شناسان مورد استفاده قرار بگیرد.

استفاده از تجربیات میدانی گنج یابان حرفه ای

در کنار تمامی ابزار های عملی، تجربه شخصی و کار میدانی اهمیت ویژه ای دارد. بسیاری از نشانه های ظاهراً بی ارزش، در نگاه افراد با تجربه می تواند معانی دیگری داشته باشد. از طرفی برخی نشانه های جوغن در کوه ممکن است فریبنده باشند و یا برای انحراف از مسیر اصلی طراحی شده باشند.

همچنین بخوانید : انواع علائم گنج داخل سنگ

به یاد داشته باشید

• جوغن ها همیشه معنای دفینه ندارند: برخی از آن ها تنها نشانه های مذهبی، تدفینی یا نمادهای قومی هستند.
• وجود جوغن به تنهایی کافی نیست: همیشه باید ترکیبی از نشانه ها، موقعیت مکانی، و نتایج ابزارهای کمکی را مدنظر قرار داشت.

نشانه های جوغن در کوه نه تنها بقایای نمادین دوران باستان هستند، بلکه در بسیاری از موارد مستقیماً به مکان های دفینه و گنج های پنهان اشاره دارند.

اما شناسایی دقیق این علائم و تعیین ارزش واقعی آن ها بدون استفاده از ابزار های تخصصی مانند دستگاه طلا یاب حرفه ای کاری دشوار و گاهی گمراه کننده است.

امروزه با پیشرفت فناوری، فلزیاب ها به عنوان ابزاری کلیدی و ضروری در تحلیل و بررسی نشانه های جوغن در کوه شناخته می شوند. برای افرادی که قصد فعالیت حرفه ای یا نیمه حرفه ای در زمینه دفینه یابی دارند، خرید دقیق ترین دستگاه گنج یاب از اهورا فلزیاب یک اقدام ضروری است.